lørdag, august 29, 2009
fredag, august 28, 2009
China launches organ donor scheme
According to the China Dailynewspaper, currently more than 65 per cent of organ donations come from executed convicts – a system that has been criticised as unethical and profit driven.
China Daily menbetige nispeten Xitayda yuzde altimish ich organliri olum jazasigha mexkum qilinghan ademlerdin kilidiken. Bu system ne qeder talash tartishqa uchurghan bolsimu paydiliqtur.
tirsdag, august 25, 2009
NEED YOUR HELP - YARDIMINGLAR KEREK - ياردىمىڭلار كېرەك - НУЖНА ВАША ПОМОЩЬ
WE NEED VOLUNTEERS IN FINDING AND COLLECTING INFORMATION ABOUT UIGHURS. ALL VOLUNTEERS CAN CONTACT US VIA E/MAIL> NUK@LIVE.NO . FURTHER INFORMATIONS WILL BE SENT TO YOU.
BIZGE PIDAKARLARNING YARDIMI LAZIM, UYGHUR HELQI HEQQIDE MELUMAT YIGHISH PAALIYITI BASHLITIMIZ YARDEM QILIDIGHANLAR BIZ BILEN ALAQILISHING> EMAIL> NUK@LIVE.NO
بىزگە پەداكدرلارنىڭ ياردىمى لازىم ، ئۇيغۇر خەلقى ھەققىدە مەلۇمات يىغىش پائالىيىتى باشلىتىمىز ياردەم قىلىاىغانلار بىز بىلەن ئالاقىلىشىڭلار ېل خەت ساندۇقىمىز
NUK@LIVE.NO
NAM NUJNA VASHA PODDERJKA V SBORE INFORMATSIYI UIGURSKOGO NARODA, JELAYUSHIX VOLONTEROV PROSIM SVYAZATSYA S NAMI PO EMAILU> NUK@LIVE.NO
NAM NUJNA VASHA PODDERJKA V SBORE INFORMATSIYI UIGURSKOGO NARODA, JELAYUSHIX VOLONTEROV PROSIM SVYAZATSYA S NAMI PO EMAILU> NUK@LIVE.NO
mandag, august 24, 2009
lørdag, august 22, 2009
torsdag, august 20, 2009
Istanbuldin xatire resimler.
Istanbuldiki Türk qerindishlirimizning Uyghur helqini qandaq shekillerde qollughinini mana resimde köriwalsanglar bolidu. Uyghur yashliri oyghuninglar, birlishinglar!!!!
tirsdag, august 18, 2009
Just a photo of a reality
Qoligha kishen, putigha zenjir sélin'ghan Uyghur yigiti, ular uyghur xelqining iptixari, erkinlikning jengchiliri! Sherqiy Türkistanning hör-azdliqi üchün özini qurban qilghan qehrimanlrimiz!mandag, august 17, 2009
søndag, august 16, 2009
14. Dunya Turk Yashlar Qurultay heqqide qisqiche.
Qurlatay hepte jeryanida özemni rastinla roxluq hissettim u bolsa u yerdiki isil ademler bilen tonushush, tonushushtin bashqa ular bilen bir qisqa jeriyanida samimiy dostlardin bolush we bir birimizning derdige derman bolush boldi. Heqiqeten bu dostluq manga medet ve kuch berdi. Uningdin burun oqughan bolushinglar kerek 12.08.2009 Simferopolda turki marshi jeryanida uyghur helqning mesilisi alhide orun elip, her xil shuarlarbilen toldi. Mingish jeryanida her xil milletlerning qollida uyghurlarning kök bayrighi wallqulandi. Birlikning ne qeder muhim ve güzzelikini his qildim.
DTYB yighinida bolsa hemme besh bölumide uyghur mesilisi muhi orun elip aktip bir munazire temisigha aylandi. He, gerche bu qrarlar bir qeghezge tükilgen bolsimu uni ijra qilishigha we ijra qilinishigha biz köngul buyurghandin kiyin bu ishlar emilyetke aylinidu. Hayatta hich nerse teyyar bir shekilde qolumizgha asmandin chushmeydu bir nersige erishimiz disek jezmen bedel berish bilen, midrishimiz lazim, eksi halda bu ishlar rawanlashmay adelerning ümitini yoqutishi bilen ishimizning toxtap halaq bolushighq sebep bolidu. Köp ish qilip berelmisekmu bosh olturghandin bir ish qilishimiz dürüst. Arqimizgha qarap tarixtin ibret ilip, xatalirimizni tunush bilen kilechekke pilanliq shekilde qedem bisishimiz kerek.
09.08.2009 - Ukraina, Yalta shexrige yetip berduq.
10.08.2009 - Ichilish murasimi, heyetler bashliqlirining kirish sözi.
11.08.2009 - Bölümler yighini.
12.08.2009 - Madiilarning qarrar berishiden awal munazire qilinishi.
13.08.2009 - Ikkinchi qitimliq munazire we qoshumche qararlqrning qubul qilinishi.
14.08.2009 - Maddilarning qarar qilinishi.
15.08.2009 - ôyge qaytish.
Programma her kün texminem 09:30din 23:00 giche boldi.
ﺭﺍﻣﺎﺯﺍﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﻧﺎﻣﺎﺯﻧﻰ ﺗﺎﺷﻠﯩﯟﯨﺘﯩﺸﻨﯩﯔ ﮪﻮﻛﯩﻤﻰ
ﺳﻮﺋﺎﻝ:
ﺑﯩﺮ ﻛﯩﺸﻰ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﺪﺍ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﭖ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺑﻪﻙ ﮪﯧﺮﯨﺴﻤﻪﻥ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺭﺍﻣﺰﺍﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﻣﺎﻳﺪﯗ، ﺑﯘ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﺪﺍ ﺗﯘﺗﻘﺎﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﯩﯩﻨﯩﯔ ﮪﯚﻛﻤﻰ ﻧﯧﻤﻪ؟.
ﺟﺎﯞﺍﭖ:
ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﮔﯜﺯﻩﻝ ﻣﺎﺧﺘﺎﺷﻠﺎﺭ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻐﺎ ﺧﺎﺳﺘﯘﺭ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﯩﺴﻠﺎﻣﻨﯩﯔ ﻣﯘﮪﯩﻢ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ، ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﻰ ﺑﯩﺮ، ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰﻧﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺑﻪﻧﺪﯨﺴﻰ ﯞﻩ ﺋﻪﻟﭽﯩﺴﻰ ﺩﻩﭖ ﺷﺎﮪﺎﺩﻩﺕ (ﮔﯘﯞﺍﮪﻠﯩﻖ) ﺑﻪﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻨﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﻣﯘﮪﯩﻢ ﺋﺎﺳﺎﺱ، ﻛﯩﻤﻜﻰ ﻧﺎﻣﺎﺯﻧﯩﯔ ﭘﻪﺭﺯ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﺋﯩﻨﻜﺎﺭ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ ﺋﯘ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻛﺎﭘﯩﺮ ﮪﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪﯗ، ﻛﯚﺯﮔﻪ ﺋﯩﻠﻤﺎﺳﺘﯩﻦ ﺳﻪﻝ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﮪﻮﺭﯗﻧﻠﯘﻕ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﻮﻗﯘﻣﺎﻳﺪﯨﻜﻪﻥ ﺋﯘ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻘﺎ ﺋﻪﯓ ﭼﻮﯓ ﮔﯘﻧﺎﮪ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﻪﻣﻤﺎ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﺪﺍ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﭖ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﭖ ﺭﺍﻣﺰﺍﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﻣﯩﻐﺎﻧﻠﯩﻖ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﻰ ﺋﺎﻟﺪﺍﺷﺘﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ ﺋﯘ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﻰ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺭﺍﻣﺰﺍﻧﺪﯨﻠﺎ ﺗﻮﻧﯘﻏﺎﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﻧﯧﻤﯩﺪﯦﮕﻪﻥ ﺋﻪﺳﻜﻰ ﮪﻪ ! ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺭﺍﻣﺰﺍﻧﺪﯨﻦ ﻛﯩﻴﯩﻦ ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﻣﺎﺳﻠﯩﻘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﺪﺍ ﺗﯘﺗﻘﺎﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﻰ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ ﺋﻪﯓ ﺧﻪﺗﻪﺭﻟﯩﻚ ﺋﯩﺶ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﮪﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪﯗ، ﺑﻪﺯﻯ ﺋﺎﻟﯩﻤﻠﺎﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻧﺎﻣﺎﺯﻧﯩﯔ ﭘﻪﺭﺯ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻨﻜﺎﺭ ﻗﯩﻠﻤﯩﺴﯩﻤﯘ ﻛﺎﻓﯩﺮ ﮪﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪﯗ ﺩﯦﻴﯩﻠﮕﻪﻥ، ﺋﯘﻻﺭ ﺳﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﯚﯞﻩﻧﺪﯨﻜﻰ ﮪﻪﺩﯨﺴﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﻩﻟﯩﻠﻠﻪﻳﺪﯗ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ:« ﺑﯩﺰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﯘﻧﺎﭘﯩﻘﻠﺎﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻪﮪﺪﻩ(ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺗﻪﮔﻤﻪﺳﻠﯩﻜﻨﯩﯔ ﺋﺎﻣﯩﻠﻰ) ﻧﺎﻣﺎﺯﺩﯗﺭ، ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻧﺎﻣﺎﺯﻧﻰ ﺗﻪﺭﻙ ﺋﻪﺗﺴﻪ ﻛﺎﻓﯩﺮ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ». ﺋﯩﻤﺎﻡ ﺋﻪﮪﻤﻪﺩ(22428)، ﺗﯩﺮﻣﯩﺰﯨﻲ(2621)، ﻧﻪﺳﺎﺋﯩﻲ(431)، ﺋﯩﺒﻨﻰ ﻣﺎﺟﻪ(1079) ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻠﺎﺭ ﺑﯘﺭﻩﻳﺪﻩ ﺭﻩﺯﯨﻴﻪﻟﻠﺎﮪﯘ ﺋﻪﻧﮭﯘﺩﯨﻦ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺋﯩﺴﻨﺎﺩ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ:« ﺋﯩﺸﻨﯩﯔ ﺑﯧﺸﻰ ﺋﯩﺴﻠﺎﻡ، ﺗﯜﯞﺭﯛﻛﻰ ﻧﺎﻣﺎﺯ، ﺋﻪﯓ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﭼﻮﻗﻘﯩﺴﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﻳﻮﻟﯩﺪﺍ ﺟﯩﮭﺎﺩ ﻗﯩﻠﯩﺶ». ﺋﯩﻤﺎﻡ ﺗﯩﺮﻣﯩﺰﯨﻲ(2616)، ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ:« ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﯘﺷﺮﯨﻚ، ﻛﺎﻓﯩﺮ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﭘﻪﺭﻕ ﻧﺎﻣﺎﺯﻧﻰ ﺗﻪﺭﻙ ﺋﯧﺘﯩﺶ ﻳﺎﻛﻰ ﺋﺎﺩﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﯩﻨﯩﺪﯗ». ﺋﯩﻤﺎﻡ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ (82) ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺑﯘ ﻣﻪﺯﻣﯘﻧﺪﺍ ﺳﯚﺯﻟﻪﻧﮕﻪﻥ ﮪﻪﺩﯨﺴﻠﻪﺭ ﻧﺎﮪﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯚﭘﺘﯘﺭ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﮪﻪﻣﻤﻪ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻘﺎ ﻣﯘﯞﺍﭘﯩﻖ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﯩﺪﯗﺭ، ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﻣﯘﮪﻪﻣﻤﻪﺩ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻐﺎ، ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﺎﯞﺍﺑﯩﺌﺎﺗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ، ﺳﺎﮪﺎﺑﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﺪﯨﻦ ﺭﻩﮪﻤﻪﺕ- ﻣﻪﻏﭙﯩﺮﻩﺕ ﺗﯩﻠﻪﻳﻤﯩﺰ. ﺋﯩﻠﻤﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﯞﻩ ﭘﻪﺗﯩﯟﺍ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﮪﻪﻳﺌﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﻣﻪﺟﻤﯘﺋﻪﺳﻰ 10-ﺗﻮﻡ 140-ﺑﻪﺕ . ﺗﯘﮔﯩﺪﻯ
lørdag, august 15, 2009
14 - Nowetlik türk dunyasi yashliri qurultiyi ghelibilik axirlashti
14 - Nowetlik türk dunyasi yashliri qurultiyi okrainiye jumhuriyitining qirim tatar aptonom jumhuriyitining yalta shehridiki yalta méhmanxanisida 8 - Ayning 14 - Kuni ghelibilik axirlashti. 5 Kun dawam qilghan bu qurultayda 36 dolet we rayondin kelgen 220 etrapida türkiy millet yashliridin terkip tapqan wekiller 4 guruppa boyiche muzakire élip bérip, nahayiti muhim qararlarni maqullidi.
Uyghurlargha wakaliten bu qurultaygha qatnashqan dunya uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa, norwégiyidin adiljan abdurrehim we turkiyidin atilla efendigil qatarliq 4 kishining teklipi boyiche, uyghurlar heqqide 3 maddiliq bir qarar qobul qilindi. ....tepsilatini RFA ning ulinishidin körüng.
Uyghurlargha wakaliten bu qurultaygha qatnashqan dunya uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa, norwégiyidin adiljan abdurrehim we turkiyidin atilla efendigil qatarliq 4 kishining teklipi boyiche, uyghurlar heqqide 3 maddiliq bir qarar qobul qilindi. ....tepsilatini RFA ning ulinishidin körüng.
fredag, august 14, 2009
ﺭﻭﺯﺍ ﮪﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﭼﯘﺷﻪﻧﭽﻪRoza heqqide deslepki chushenche
ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﯨﭙﻰ: ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﻟﻮﻏﻪﺕ ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ- ﺗﯘﺗﯘﺵ، ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﻘﯩﺪﺍ ﺑﺎﻳﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﭼﻪﻛﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﺩﯨﻦ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺗﯘﺗﯘﯞﯦﻠﯩﺸﻨﻰ ﻛﯚﺯﺩﻩ ﺗﯘﺗﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﮪﻪﻗﺘﻪ ﻗﯘﺭﺋﺎﻥ ﻛﻪﺭﯨﻤﺪﻩ ﻣﻪﺭﻳﻪﻡ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺑﺎﻳﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺪﯗ: «ﻣﻪﻥ ﮪﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥ ﻣﻪﺭﮪﻪﻣﻪﺗﻠﯩﻚ ﺍﷲ ﻏﺎ ﯞﻩﺩﻩ ﺑﻪﺭﺩﯨﻢ، ﺑﯜﮔﯜﻥ ﮪﯧﭻ ﺋﺎﺩﻩﻣﮕﻪ ﺳﯚﺯ ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﻤﻪﻥ، ﺩﯦﮕﯩﻦ». ﻣﻪﺭﻳﻪﻡ ﺳﯜﺭﯨﺴﻰ، 26- ﺋﺎﻳﻪﺗﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻤﻰ.
ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﺷﻪﺭﺋﯩﻲ ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ- ﺭﻭﺯﯨﻨﻰ ﺑﯘﺯﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﺩﯨﻦ ﺳﯘﺑﮭﻰ ﯞﺍﻗﺘﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﻛﻰ ﻗﻮﻳﺎﺵ ﭘﺎﺗﻘﺎﻧﻐﺎ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﭼﻪﻛﻠﯩﻨﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻏﺎ ﺋﯩﺒﺎﺩﻩﺕ ﻗﯩﻠﯩﺶ.
ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﮪﯚﻛﻤﻰ: ﺭﻭﺯﺍ ﻗﯘﺭﺋﺎﻥ، ﺳﯜﻧﻨﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﯩﺠﻤﺎﺋ ﻻﺭ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻠﺎﻧﻐﺎﻥ ﯞﺍﺟﯩﺒﺘﯘﺭ. ﻗﯘﺭﺋﺎﻥ ﻛﻪﺭﯨﻤﺪﻩ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺋﻰ ﻣﯚﻣﯩﻨﻠﻪﺭ! ﺳﯩﻠﻪﺭﮔﻪ (ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﻰ) ﭘﻪﺭﺯ ﻗﯩﻠﯩﻨﺪﻯ.» - ﺑﻪﻗﻪﺭﻩ ﺳﯜﺭﯨﺴﻰ، 183- ﺋﺎﻳﻪﺗﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻤﻰ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﭘﻪﺭﺯ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﮪﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺳﯩﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﻛﯩﻤﻜﻰ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﯩﺪﺍ ﮪﺎﺯﯨﺮ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﯩﻨﻰ ﺗﯘﺗﺴﯘﻥ» - ﺑﻪﻗﻪﺭﻩ ﺳﯜﺭﯨﺴﻰ، 185- ﺋﺎﻳﻪﺗﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻤﻰ. ﺳﯜﻧﻨﻪﺗﺘﻪ ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﯞﺍﺟﯩﺒﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻠﺎﻳﺪﯗ: "ﺳﻪﮪﺮﺍﻟﯩﻖ ﺑﯩﺮ ﺋﻪﺭﻩﺏ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻐﺎ : ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻧﯩﯔ ﻣﺎﯕﺎ ﭘﻪﺭﺯ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﻰ ﮪﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺑﻪﺭﮔﯩﻦ- ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺟﺎﯞﺍﺏ ﺑﻪﺭﺩﻯ: ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﻰ (ﻳﻪﻧﻰ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﯩﺪﺍ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯩﺴﻪﻥ). ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﻣﺎﯕﺎ ﭘﻪﺭﺯ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﺭﻭﺯﺍ ﺑﺎﺭﻣﯘ؟ ﺩﻩﭖ ﺳﻮﺭﯨﺪﻯ، ﺳﻪﮪﺮﺍﻟﯩﻖ ﺋﻪﺭﻩﺏ. ﻳﺎﻕ، ﭘﻪﻗﻪﺕ، ﺋﯚﺯﯛﯓ ﺧﺎﻻﭖ ﺗﯘﺗﻘﺎﻥ ﺭﻭﺯﺍﯕﻨﻰ ﮪﯧﺴﺎﺑﻘﺎ ﺋﺎﻟﻤﯩﻐﺎﻧﺪﺍ" - ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ
. ﺋﯩﺠﻤﺎﺋ ﻳﻪﻧﻰ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﮪﻠﻰ ﺳﯜﻧﻨﻪﺕ ﯞﻩﻟﺠﺎﻣﺎﺋﻪ ﺋﺎﻟﯩﻤﻠﯩﺮﻯ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺭﯗﺯﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﭘﻪﺭﺯ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺭﻭﺯﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﭘﻪﺭﺯﻟﯩﻜﻰ ﺗﯚﯞﻩﻧﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﺋﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻣﯘﺋﻪﻳﻴﻪﻧﻠﯩﺸﯩﺪﯗ: ﺑﯩﺮﯨﻨﭽﻰ: ﺋﺎﻱ ﻛﯚﺭﯛﺵ. ﺑﯘ ﮪﻪﻗﺘﻪ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ: "ﮪﯩﻠﺎﻝ ﺋﺎﻳﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﯕﻠﺎﺭ، ﻳﻪﻧﻪ ﮪﯩﻠﺎﻟﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﺋﯩﭙﺘﺎﺭ ﻗﯩﻠﯩﯖﻠﺎﺭ" -ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ. ﺋﯩﻜﻜﯩﻨﭽﯩﺴﻰ، ﺷﻪﺋﺒﺎﻥ ﺋﯧﻴﯩﻨﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺯ ﻛﯜﻥ ﺗﻮﻟﯘﻕ ﺗﻮﺷﻘﯘﺯﯗﺵ. ﭼﯜﻧﻜﻰ، ﺋﻪﺭﻩﺏ ﺋﺎﻳﻠﯩﺮﻯ ﺋﻮﺗﺘﯘﺯ ﻛﯜﻧﺪﯨﻦ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ: "ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺋﯩﻜﻜﯩﻠﯩﻨﯩﭗ ﻗﺎﻟﺴﺎﯕﻠﺎﺭ، ﺷﻪﺋﺒﺎﻧﻨﻰ ﺗﻮﻟﯘﻗﻠﺎﯕﻠﺎﺭ" - ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ.
ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻧﻨﻰ ﮪﺎﺯﯨﺮ ﻣﻪﯞﺟﯘﺩ ﺑﻮﻟﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻛﺎﻟﯩﻨﺪﺍﺭ- ﺗﻪﻗﯟﯨﻤﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺑﯩﻜﯩﺘﯩﺶ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﭼﯜﻧﻜﻰ، ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﺍ ﺧﺎﺗﺎﻟﯩﻘﻨﯩﯔ ﻳﯜﺯ ﺑﯩﺮﯨﺸﻰ ﺋﻪﻣﯩﻠﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﻳﯧﻘﯩﻦ. ﻳﻪﻧﻪ ﻛﯩﻠﯩﭗ، ﺷﻪﺭﯨﺌﻪﺕ ﺭﯗﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﺷﻨﻰ ﺋﺎﻱ ﻛﯚﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺑﺎﺷﻠﺎﺵ ﺗﻮﻏﺮﯨﻠﯩﻖ ﺗﻪﻟﯩﻤﺎﺕ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﻳﻪﻧﻪ ﺭﯗﺯﺍ ﮪﯧﻴﯩﺖ ﻧﺎﻣﯩﺰﯨﻨﯩﻤﯘ ﺋﺎﻳﻨﻰ ﻛﯚﺭﮔﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﻮﻗﯘﺷﻘﺎ ﺑﻮﻳﺮﯨﻐﺎﻥ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﮪﻪﺩﺳﯩﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﺎﻱ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﻳﺎﻛﻰ ﺑﺎﺷﻘﯩﻠﺎﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﻱ ﻛﯚﺭﮔﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﻗﻪﺳﻪﻡ ﻗﯩﻠﻐﯩﻨﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺭﯗﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﺷﻨﻰ ﺑﺎﺷﻠﺎﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﺗﻪﻟﯩﻤﺎﺕ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ.». ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﮪﻪﻣﻤﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﺋﺎﻟﻰ ﮪﯧﻤﻤﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﯩﺨﻠﺎﺱ ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﯩﺪﺍ ﺋﯩﺒﺎﺩﯨﺘﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﻗﯘﺭﺋﺎﻥ ﯞﻩ ﺳﯜﻧﻨﻪﺗﻜﻪ ﺋﯘﻳﻐﯘﻥ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﺎﺷﺘﯘﺭﻏﯩﻠﻰ ﻣﯘﻳﻪﺳﺴﻪﺭ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻨﻰ ﺳﻮﺭﺍﻳﻤﯩﺰ
rozining teripi: rozining loghet menisi- tutush, dégen bolup, özini yuqiriqida bayan qilinghan cheklengen ishlardin özini tutuwélishni közde tutidu. bu heqte quran kerimde meryem eleyhissalamning mundaq dégenliki bayan qilinidu: «men heqiqeten merhemetlik aﷲ gha wede berdim, bügün héch ademge söz qilmaymen, dégin». meryem sürisi, 26- ayetning bir qisimi. rozining sheriy menisi- rozini buzidighan ishlardin subhi waqtidin taki qoyash patqangha qeder cheklinish arqiliq allah ta'alagha ibadet qilish. rozining hökmi: roza quran, sünnet we ijma lar arqiliq ispatlanghan wajibtur. quran kerimde allah ta'ala mundaq deydu: «i möminler! silerge (ramizan rozisi) perz qilindi.» - beqere sürisi, 183- ayetning bir qisimi. allah ta'ala rozining perz qilinghanliqi heqqide mundaq deydu: «silerdin kimki ramizan éyida hazir bolsa ramizan rozisini tutsun» - beqere sürisi, 185- ayetning bir qisimi. sünnette rozining wajibliqini mundaq ispatlaydu: "sehraliq bir ereb peyghember eleyhissalamgha : allah ta'alaning manga perz qilghan rozisi heqqide xewer bergin- dégen idi. peyghember eleyhissalam mundaq jawab berdi: ramizan éyi (yeni ramizan éyida roza tutisen). uningdin bashqa manga perz qilinghan roza barmu? dep soridi, sehraliq ereb. yaq, peqet, özüng xalap tutqan rozangni hésabqa almighanda" - buxariy we muslim riwayiti . ijma yeni barliq ehli sünnet weljama'e alimliri ramizan ruzisining perz ikenlikige birlikke kelgen. ramizan rozisining perzliki töwendiki ikki ish arqiliq mu'eyyenlishidu: birinchi: ay körüsh. bu heqte peyghember eleyhissalam mundaq dégen: "hilal ayni körüp roza tutunglar, yene hilalni körüp iptar qilinglar" -buxariy we muslim riwayiti. ikkinchisi, sheban éyini ottuz kün toluq toshquzush. chünki, ereb ayliri ottuz kündin artuq bolmaydu. peyghember eleyhissalam mundaq dégen: "eger ikkilinip qalsanglar, shebanni toluqlanglar" - buxariy we muslim riwayiti. ramizanni hazir mewjud boliwatqan kalindar- teqwimler arqiliq bikitish toghra emes. chünki, uningda xataliqning yüz birishi emiliyetke tolimu yéqin. yene kilip, sheri'et ruza tutushni ay körgendin kéyin bashlash toghriliq telimat bergen. yene ruza héyit namizinimu ayni körgendin kéyin oqushqa boyrighan. peyghember eleyhissalam nurghun hedsilerde ay körüp yaki bashqilarning ay körgenlikige qesem qilghinidin kéyin ruza tutushni bashlashqa bolidighanliqi toghrisida telimat bergen.». allah hemmimizge ali hémmet we ixlas ata qilip, ramizan éyida ibaditimizni quran we sünnetke uyghun dawamlashturghili muyesser qilishini soraymiz.
torsdag, august 13, 2009
Qarar qilinghan maddilar.
Bugün DGTB qurultayda tüwendiki maddilargha qarar berdi:
Kurultayımız,
1. Halkların kendi kaderini tayin hakkını göz önünde bulundurarak, DTGB olarak Ukrayna Hükümetinden Kırım’da Kırım Tatar milli özerkliğinin ilan edilmesini istiyoruz. Kırım halkının tarihi vatanları olan Kırım’a geri dönüş, topraklarına yerleşme ve haklarının garantiye alınması hususlarında tüm Türk devlet ve toplulukları tarafından desteklenmelidir.
2. 5 Temmuz Urumçi katliamını şiddetle kınar, Çin Halk Cumhuriyetinin Doğu Türkistan’da başlatmış olduğu tutuklamaların durdurulmasını ve olayda ölenlerin, yaralananların ve tutuklananların gerçek sayılarının belirlenmesini; Doğu Türkistanlıların can güvenliğinin sağlanması için Birleşmiş Milletlerin bölgeye hemen tarafsız bir heyet göndermesini talep ederiz.
3. Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Doğu Türkistan sivil toplum örgütlerinin faaliyetleri Şanghay İşbirliği Örgütü çerçevesinde yapılan anlaşmalar bahanesiyle kısıtlanmaktadır. Bu cumhuriyetlerin Çin’in Doğu Türkistan’da uygulamakta olduğu soykırım siyasetini göz önünde bulundurarak bu kısıtlamaları kaldırmalarını talep ederiz.
4. Günümüz dünya siyasetinde diasporanın lobi faaliyetleri çok büyük bir öneme sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ülkeleri, Avustralya ve lobi siyaseti yürütmeye müsait diğer ülkelerde Türk dünyasının ortak hareket etmesi için tüm Türk Cumhuriyetlerinin hükümetlerini adım atmaya davet eder.
5. Kırım Tatarları’nın milli lideri olarak on yıllardır Türk dünyasının zulüm altındaki diğer halklarına yol gösteren Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesini dileriz. Bunun yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin Atatürk Barış Ödülünü Kırımoğlu’na vermesinin gerekliliğini vurgularız.
6. Irak’ta 2003’den bu yana Türkmenlere yapılan haksızlıklar halen devam etmektedir. Irak Anayasasının 140. maddesinde öngörülen Kerkük’te normalleşme, sayım ve referandum süreçleri hem Türkmen varlığına karşı yürütülmüş, hem de gerçekleştirilmesi mümkün olmayan bir şekle bürünmüştür. Kerkük, Irak’ın kuzeyindeki oluşuma dâhil edilmemelidir. Irak’ta yapılacak olan genel sayım ve seçimlerde Türk cumhuriyetlerinden resmi ve gayrı resmi uluslararası gözlemciler yollanmalıdır. DTGB uluslararası gözlemciler yollama konusunda aktif rol alacaktır. Komisyonumuz ayrıca Türkmeneli’nde son dönemde hızla artan ve onlarca kardeşimizin canına mâl olan terör eylemlerini şiddetler kınar.
7. Türkiye Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğüne yönelik olarak silahlı eylemlerine devam eden terör örgütü PKK’yı ve bu örgüte destek verenleri lanetler.
8. Makedonya yasalarınca, ülkede yaşayan etnik azınlıkların siyasi temsilcilerinin sürekli olarak seçilebilmesinin garanti altına alınmasını talep eder. Bu doğrultuda Makedonya Türklüğünün geleceği için büyük öneme sahip olan garantili milletvekilliği kanununun Makedonya Meclisinde en kısa sürede onaylanarak yürürlüğe konmasını talep eder.
9. Türkistan’ın verimli arazilerinin büyük bir kısmını sulayan Amu Derya ırmağının yukarı kısmında yer alan Tacikistan’ın bu ırmak üzerinde büyük bir baraj kurma planı vardır. Bu konunun Amu Derya ırmağının aşağı kısmında yer alan Özbekistan, Türkmenistan ve Afganistan’ın menfaatleri de göz önüne alınarak uluslararası hukukun gerektirdiği çerçevede Tacikistan Hükümetince yeniden ele alınmasını diliyoruz.
10. Çin Halk Cumhuriyeti’nde 2003 yılında yürürlüğe giren Çin Komünist Partisi genelgesi çerçevesinde anaokulları da dahil olmak üzere eğitimde Çince dışındaki diller yasaklanmıştır. Doğu Türkistan’da yaşayan soydaşlarımızın kimliklerini yok etmeyi amaçlayan bu uygulamayı şiddetle kınar, Türk devletlerinin bu konuda Çin Halk Cumhuriyeti nezdinde girişimde bulunmasını isteriz.
11. Küresel krizin bütün dünya gibi Türk Dünyasında da yol açtığı zararı gidermek, işsizlik sorununu önlemek ve işbirliğini artırmak amacıyla atıl durumdaki “Türk Dünyası Genç İşadamları Birliği” DTGB bünyesinde kurulacak sekreterya tarafından harekete geçirilmelidir. Bu birlik DTGB üyesi sivil toplum hareketleri ile ortaklık çerçevesinde bir genç girişimci destek ve yatırım fonu (bağış çerçevesinde) kurmalıdır. Sekreteryanın geleneksel hale getirilecek forum, fuar, sempozyum ve uluslararası şirketler arasında işbirliğini artıracak faaliyetler düzenlemesine ve DTGB’ye üye kuruluşlara yakın şirketlerin bilgilerinin bulunacağı, bilgilerin ortaklaşa kullanılabileceği bir veritabanının oluşturulmasını öneriyoruz.
12. İran devletinin ülke nüfusunun yarıya yakınını oluşturan Güney Azerbaycan, Kaşkayı, Türkmen, Horasan, Halaç Türk topluluklarına yönelik asimilasyon politikasına son verilmesini; Türklere karşı olan bütün baskıların ortadan kaldırılmasını; kendi Türk kimliklerini ve temel insan haklarını savundukları için haksız yere tutuklanan ve uzun süreli hapislere maruz kalanların serbest bırakılmalarını talep ediyoruz.
13. Ermenistan’ın işgal altında tuttuğu kadim Türk toprağı Karabağ’da bulunan yer adlarının Ermenileştirmesini kınarız. Bu konuda tüm bağımsız Türk devletlerinin Ermenistan’ın Türk tarihine ve Türk topraklarına karşı yürüttüğü siyasete karşı ortak bir siyaset geliştirmesini arzularız.
14. Dünyanın dört bir tarafına dağıtılarak birbirlerinden ayrı yaşamaya mahkum edilen Ahıska Türkleri’nin anavatanları olan Ahıska bölgesine dönmeleri konusunda Gürcistan Hükümetini uluslararası örgütlere vermiş olduğu sözü tutmaya şiddetle davet eder. Komisyonumuz Gürcistan Parlamentosu tarafından 2007 yılında kabul edilen “1944 Yılında Sovyetler Birliği Zamanında Gürcistan’dan Zorla Başka Yerlere Gönderilen Şahısların Ülkelerine Dönmeleri” konulu kanunda yer alan maddelerde Ahıska Türkleri’nin vatana dönüşlerini kimliklerini koruyarak gerçekleştirebilmeleri doğrultusunda değişiklikler yapılmasını ve bu sürecin Gürcistan hükümeti tarafından barış içerisinde bir an önce sağlanmasını arzular. Öte yandan kurultayımız başta Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere Ahıska Türklerinin yaşadığı Türk devletlerinin bu hususta gereken her türlü girişimi başlatmasını talep eder. Son olarak geri dönüş yasası uygulanana kadar geçecek olan süreçte Ahıska Türklerinin haklarının yaşadıkları ülkelerce garanti altına alınmasını ister.
15. Tataristan Cumhuriyetinde son dönemde yükselerek artan baskıların dindirilmesi ve Tataristan’ın özerkliğinin sağlamlaştırılması yönünde Rusya Federasyonu hükümetini göreve davet eder. Kurultayımız ayrıca Tataristan’da Müslüman Tatar halkına yönelik olarak devam eden dini ayrımcılık, baskı ve yıldırma politikalarının; ve uygulanan şiddetin son bulması için uluslararası insan hakları örgütleri göreve davet eder. Son yıllarda çeşitli hukuki düzenlemeler aracılığıyla yok edilmeye çalışılan Tatar dilinin korunması için gerekli tüm önlemlerin alınmasını Rusya Federasyonu’ndan talep eder.
16. Türk devlet ve topluluklarının başkentlerinde, bütün Türk Dünyası’nın kültürel, sanatsal ürün ve eserlerinin sergilendiği müzelerin açılması ve ayrıca bütün Türk Dünyası sazlarının, geleneksel kıyafetlerinin ve yemeklerinin tanıtılacağı şenliklerin düzenlenmesi için kültür bakanlıkları ve ilgili kurumlara teklif götürülmelidir. Bu kapsamda, 2010 yılı Dünya Kültür Başkenti İstanbul’da bir yıllık olsa bile bu tür bir müze açılmasına yönelik girişimlerde bir an önce bulunulmalıdır.
17. Türk dünyasının bütünleşmesi yolundaki en öncelikli aşamalardan bir tanesi dilde ve eğitimde birlik sağlanmasıdır. Bu doğrultuda bağımsız Türk cumhuriyetlerinde milli eğitim bakanlıkları düzeyinde işbirliği gerçekleştirilmesi ve okul müfredatlarına ortak “Türk Dünyası Edebiyatı” dersinin dâhil edilmesini temenni ediyoruz. Bununla birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nde okullarda Türk lehçeleri derslerinin seçmeli olarak verilmesi için gerekli girişimlerde bulunulmasını öneriyoruz.
18. Bulgaristan’da Temmuz 2009’da düzenlenen genel seçimlerde elde ettikleri başarıdan ötürü Bulgaristan Türklerini ve Halk ve Özgürlükler Hareketi’ni tebrik eder. Bununla birlikte muhalefette kalan Hak ve Özgürlükler Hareketi’ni özeleştiri yaparak tüm Bulgaristan Türklerini kucaklayıcı açılımlar yapmaya davet ederiz. Komisyonumuz öte yandan Bulgaristan’da Jivkov dönemini anımsatan Türk karşıtı ırkçı siyasi söylemlerden duyduğu endişeye dikkat çeker ve başta Avrupa Birliği olmak üzere uluslararası toplumu bu konuda tedbirli olmaya davet eder.
19. Batı Trakya Türklerinin milli kimliklerinin reddedilmesi ve milli azınlık haklarının verilmemesi uluslararası standartlara tamamen aykırıdır. Bu nedenle Yunanistan’a Batı Trakyalı kardeşlerimize uygulanan haksız ve antidemokratik politikalara son vermesi çağrısında bulunuyoruz. Batı Trakya Türk azınlığının,uluslararası anlaşmalar ve Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan ikili anlaşmalarla garanti altına alınan hakları iade edilmelidir.
20. Kurultayımız Kıbrıs’ta sürdürülen görüşmelerin KKTC’yi ortadan kaldırmayacak bir şekilde sürdürülmesini, bu görüşmelerde de bir netice alınmaması halinde KKTC’nin derhal tanıtılması için girişimlerde bulunulmasını talep eder.
21. Afganistan Türkleri yüzlerce yıl boyunca dış dünyaya kapalı tutularak Türk Dünyası ile olan kültürel bağları kesilmeye çalışılmıştır. Bu bağların yeniden kurulması ve güçlendirilmesi amacıyla bağımsız Türk cumhuriyetleri kültür bakanlıklarının Güney Türkistan’ın merkezi olan Mezar-ı Şerif kentinde kültür merkezleri ve kütüphane açmalarını talep ediyoruz.
22. 1991 yılından bu yana 11 defa gerçekleştirilen Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultaylarınınonikincisinin Kırım’da gerçekleştirilmesini arz ederiz
Kurultayımız,
1. Halkların kendi kaderini tayin hakkını göz önünde bulundurarak, DTGB olarak Ukrayna Hükümetinden Kırım’da Kırım Tatar milli özerkliğinin ilan edilmesini istiyoruz. Kırım halkının tarihi vatanları olan Kırım’a geri dönüş, topraklarına yerleşme ve haklarının garantiye alınması hususlarında tüm Türk devlet ve toplulukları tarafından desteklenmelidir.
2. 5 Temmuz Urumçi katliamını şiddetle kınar, Çin Halk Cumhuriyetinin Doğu Türkistan’da başlatmış olduğu tutuklamaların durdurulmasını ve olayda ölenlerin, yaralananların ve tutuklananların gerçek sayılarının belirlenmesini; Doğu Türkistanlıların can güvenliğinin sağlanması için Birleşmiş Milletlerin bölgeye hemen tarafsız bir heyet göndermesini talep ederiz.
3. Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Doğu Türkistan sivil toplum örgütlerinin faaliyetleri Şanghay İşbirliği Örgütü çerçevesinde yapılan anlaşmalar bahanesiyle kısıtlanmaktadır. Bu cumhuriyetlerin Çin’in Doğu Türkistan’da uygulamakta olduğu soykırım siyasetini göz önünde bulundurarak bu kısıtlamaları kaldırmalarını talep ederiz.
4. Günümüz dünya siyasetinde diasporanın lobi faaliyetleri çok büyük bir öneme sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ülkeleri, Avustralya ve lobi siyaseti yürütmeye müsait diğer ülkelerde Türk dünyasının ortak hareket etmesi için tüm Türk Cumhuriyetlerinin hükümetlerini adım atmaya davet eder.
5. Kırım Tatarları’nın milli lideri olarak on yıllardır Türk dünyasının zulüm altındaki diğer halklarına yol gösteren Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesini dileriz. Bunun yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin Atatürk Barış Ödülünü Kırımoğlu’na vermesinin gerekliliğini vurgularız.
6. Irak’ta 2003’den bu yana Türkmenlere yapılan haksızlıklar halen devam etmektedir. Irak Anayasasının 140. maddesinde öngörülen Kerkük’te normalleşme, sayım ve referandum süreçleri hem Türkmen varlığına karşı yürütülmüş, hem de gerçekleştirilmesi mümkün olmayan bir şekle bürünmüştür. Kerkük, Irak’ın kuzeyindeki oluşuma dâhil edilmemelidir. Irak’ta yapılacak olan genel sayım ve seçimlerde Türk cumhuriyetlerinden resmi ve gayrı resmi uluslararası gözlemciler yollanmalıdır. DTGB uluslararası gözlemciler yollama konusunda aktif rol alacaktır. Komisyonumuz ayrıca Türkmeneli’nde son dönemde hızla artan ve onlarca kardeşimizin canına mâl olan terör eylemlerini şiddetler kınar.
7. Türkiye Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğüne yönelik olarak silahlı eylemlerine devam eden terör örgütü PKK’yı ve bu örgüte destek verenleri lanetler.
8. Makedonya yasalarınca, ülkede yaşayan etnik azınlıkların siyasi temsilcilerinin sürekli olarak seçilebilmesinin garanti altına alınmasını talep eder. Bu doğrultuda Makedonya Türklüğünün geleceği için büyük öneme sahip olan garantili milletvekilliği kanununun Makedonya Meclisinde en kısa sürede onaylanarak yürürlüğe konmasını talep eder.
9. Türkistan’ın verimli arazilerinin büyük bir kısmını sulayan Amu Derya ırmağının yukarı kısmında yer alan Tacikistan’ın bu ırmak üzerinde büyük bir baraj kurma planı vardır. Bu konunun Amu Derya ırmağının aşağı kısmında yer alan Özbekistan, Türkmenistan ve Afganistan’ın menfaatleri de göz önüne alınarak uluslararası hukukun gerektirdiği çerçevede Tacikistan Hükümetince yeniden ele alınmasını diliyoruz.
10. Çin Halk Cumhuriyeti’nde 2003 yılında yürürlüğe giren Çin Komünist Partisi genelgesi çerçevesinde anaokulları da dahil olmak üzere eğitimde Çince dışındaki diller yasaklanmıştır. Doğu Türkistan’da yaşayan soydaşlarımızın kimliklerini yok etmeyi amaçlayan bu uygulamayı şiddetle kınar, Türk devletlerinin bu konuda Çin Halk Cumhuriyeti nezdinde girişimde bulunmasını isteriz.
11. Küresel krizin bütün dünya gibi Türk Dünyasında da yol açtığı zararı gidermek, işsizlik sorununu önlemek ve işbirliğini artırmak amacıyla atıl durumdaki “Türk Dünyası Genç İşadamları Birliği” DTGB bünyesinde kurulacak sekreterya tarafından harekete geçirilmelidir. Bu birlik DTGB üyesi sivil toplum hareketleri ile ortaklık çerçevesinde bir genç girişimci destek ve yatırım fonu (bağış çerçevesinde) kurmalıdır. Sekreteryanın geleneksel hale getirilecek forum, fuar, sempozyum ve uluslararası şirketler arasında işbirliğini artıracak faaliyetler düzenlemesine ve DTGB’ye üye kuruluşlara yakın şirketlerin bilgilerinin bulunacağı, bilgilerin ortaklaşa kullanılabileceği bir veritabanının oluşturulmasını öneriyoruz.
12. İran devletinin ülke nüfusunun yarıya yakınını oluşturan Güney Azerbaycan, Kaşkayı, Türkmen, Horasan, Halaç Türk topluluklarına yönelik asimilasyon politikasına son verilmesini; Türklere karşı olan bütün baskıların ortadan kaldırılmasını; kendi Türk kimliklerini ve temel insan haklarını savundukları için haksız yere tutuklanan ve uzun süreli hapislere maruz kalanların serbest bırakılmalarını talep ediyoruz.
13. Ermenistan’ın işgal altında tuttuğu kadim Türk toprağı Karabağ’da bulunan yer adlarının Ermenileştirmesini kınarız. Bu konuda tüm bağımsız Türk devletlerinin Ermenistan’ın Türk tarihine ve Türk topraklarına karşı yürüttüğü siyasete karşı ortak bir siyaset geliştirmesini arzularız.
14. Dünyanın dört bir tarafına dağıtılarak birbirlerinden ayrı yaşamaya mahkum edilen Ahıska Türkleri’nin anavatanları olan Ahıska bölgesine dönmeleri konusunda Gürcistan Hükümetini uluslararası örgütlere vermiş olduğu sözü tutmaya şiddetle davet eder. Komisyonumuz Gürcistan Parlamentosu tarafından 2007 yılında kabul edilen “1944 Yılında Sovyetler Birliği Zamanında Gürcistan’dan Zorla Başka Yerlere Gönderilen Şahısların Ülkelerine Dönmeleri” konulu kanunda yer alan maddelerde Ahıska Türkleri’nin vatana dönüşlerini kimliklerini koruyarak gerçekleştirebilmeleri doğrultusunda değişiklikler yapılmasını ve bu sürecin Gürcistan hükümeti tarafından barış içerisinde bir an önce sağlanmasını arzular. Öte yandan kurultayımız başta Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere Ahıska Türklerinin yaşadığı Türk devletlerinin bu hususta gereken her türlü girişimi başlatmasını talep eder. Son olarak geri dönüş yasası uygulanana kadar geçecek olan süreçte Ahıska Türklerinin haklarının yaşadıkları ülkelerce garanti altına alınmasını ister.
15. Tataristan Cumhuriyetinde son dönemde yükselerek artan baskıların dindirilmesi ve Tataristan’ın özerkliğinin sağlamlaştırılması yönünde Rusya Federasyonu hükümetini göreve davet eder. Kurultayımız ayrıca Tataristan’da Müslüman Tatar halkına yönelik olarak devam eden dini ayrımcılık, baskı ve yıldırma politikalarının; ve uygulanan şiddetin son bulması için uluslararası insan hakları örgütleri göreve davet eder. Son yıllarda çeşitli hukuki düzenlemeler aracılığıyla yok edilmeye çalışılan Tatar dilinin korunması için gerekli tüm önlemlerin alınmasını Rusya Federasyonu’ndan talep eder.
16. Türk devlet ve topluluklarının başkentlerinde, bütün Türk Dünyası’nın kültürel, sanatsal ürün ve eserlerinin sergilendiği müzelerin açılması ve ayrıca bütün Türk Dünyası sazlarının, geleneksel kıyafetlerinin ve yemeklerinin tanıtılacağı şenliklerin düzenlenmesi için kültür bakanlıkları ve ilgili kurumlara teklif götürülmelidir. Bu kapsamda, 2010 yılı Dünya Kültür Başkenti İstanbul’da bir yıllık olsa bile bu tür bir müze açılmasına yönelik girişimlerde bir an önce bulunulmalıdır.
17. Türk dünyasının bütünleşmesi yolundaki en öncelikli aşamalardan bir tanesi dilde ve eğitimde birlik sağlanmasıdır. Bu doğrultuda bağımsız Türk cumhuriyetlerinde milli eğitim bakanlıkları düzeyinde işbirliği gerçekleştirilmesi ve okul müfredatlarına ortak “Türk Dünyası Edebiyatı” dersinin dâhil edilmesini temenni ediyoruz. Bununla birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nde okullarda Türk lehçeleri derslerinin seçmeli olarak verilmesi için gerekli girişimlerde bulunulmasını öneriyoruz.
18. Bulgaristan’da Temmuz 2009’da düzenlenen genel seçimlerde elde ettikleri başarıdan ötürü Bulgaristan Türklerini ve Halk ve Özgürlükler Hareketi’ni tebrik eder. Bununla birlikte muhalefette kalan Hak ve Özgürlükler Hareketi’ni özeleştiri yaparak tüm Bulgaristan Türklerini kucaklayıcı açılımlar yapmaya davet ederiz. Komisyonumuz öte yandan Bulgaristan’da Jivkov dönemini anımsatan Türk karşıtı ırkçı siyasi söylemlerden duyduğu endişeye dikkat çeker ve başta Avrupa Birliği olmak üzere uluslararası toplumu bu konuda tedbirli olmaya davet eder.
19. Batı Trakya Türklerinin milli kimliklerinin reddedilmesi ve milli azınlık haklarının verilmemesi uluslararası standartlara tamamen aykırıdır. Bu nedenle Yunanistan’a Batı Trakyalı kardeşlerimize uygulanan haksız ve antidemokratik politikalara son vermesi çağrısında bulunuyoruz. Batı Trakya Türk azınlığının,uluslararası anlaşmalar ve Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan ikili anlaşmalarla garanti altına alınan hakları iade edilmelidir.
20. Kurultayımız Kıbrıs’ta sürdürülen görüşmelerin KKTC’yi ortadan kaldırmayacak bir şekilde sürdürülmesini, bu görüşmelerde de bir netice alınmaması halinde KKTC’nin derhal tanıtılması için girişimlerde bulunulmasını talep eder.
21. Afganistan Türkleri yüzlerce yıl boyunca dış dünyaya kapalı tutularak Türk Dünyası ile olan kültürel bağları kesilmeye çalışılmıştır. Bu bağların yeniden kurulması ve güçlendirilmesi amacıyla bağımsız Türk cumhuriyetleri kültür bakanlıklarının Güney Türkistan’ın merkezi olan Mezar-ı Şerif kentinde kültür merkezleri ve kütüphane açmalarını talep ediyoruz.
22. 1991 yılından bu yana 11 defa gerçekleştirilen Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultaylarınınonikincisinin Kırım’da gerçekleştirilmesini arz ederiz
Türk dunyasi yashlar qurultiyi namayishi
Yuqarqi suretler 14-Türk Dunyasi Yashliri Qurultiyining élip barghan namayishining emili körinishliridin bolup, buningdin Türk dunyasining Sherqiy Türkistan we uyghur mesilisige köz yummighanliqidek heqiqetni körüwalalaymiz!
Simforopil, Ukraina
Beziliri deydu SSDB ning 1991 yili parchilinishi bilen tatarlar demokratiyeni yashawatidu, likin bir muhim hususni unutmayli bu bolsa millet öz ixtiyarlighi bilen teyyar bolmighan bolsa, ademler öz millitini söymigen bolsa, pidakirliq qilmighan bolsa bu ishlar mu bolmaz idi. Millet birleshmise ö< kilechiki heqqide oylashmisa netijide yoq boludu bu bir heqqiqettur.
Dünyada hazir köriwatimiz köp sandiki türk milletliri bashqa dewletlerning ichide yashashqa mejbur qaldi bu sebep bilen öz heqlirimizni kanuni yoli bilen qoghdushimiz kerek. Dünya mu chüshunishi kerekki bir millet bashqa milletni basrushqa tirishsa netijide ikki millet chigra sizip bir birini chushunush hörmetlesh netijilirige yetmeydu. Milletler arisida chushench, söygü, hörmet bolushi uchun ular bir birisining heqqlirini hörmetlesh we qoghdash lazim. Bu shekilde oxshimighan milletler öz arisida bir chushenchke yitelaydu.
Rifat Chubarov sözini qilip bolghandin kiyin kurtay wekkiliridin beziliri sual berishti, arisida uyghur heyetliridin Isa Dolqun ependim tüwenidiki sualni soridi:
- Kirim helqi 1940 yillarda sürgunluk yashashqa mejbur bolghan, likin shu 21 esirde Uyghur helqi bu sürgünni hazirche yashashqa dawam qiliwatidu siz shu naheqqchilikni yahighan bir milllet süpitide bizge nim teklip bereleysiz?
R.Ch - ôtken ayda dunya shahit bolghan weqeler bek qayghuluq bolup bu ishqa biz közimizni yumalmay dunya turk dunyadiki bu uyghur turk millitini qollash meqsiti bilen namayishegha chiqtuq. Hemmimizning bir nerse qilishi kerek bosh oltursaq bolmaydu. Bu qiyin axwalda tebiki Xitay hökümitining demokratiye yolugha mingizshi bilen ishlar özgireydu bu özgürushler uchun dunyadiki hökümetler bisim ishlitishi kerek, likin uning bolushini hichkim iniq diyelmeydu.
Bezilerning uyghurlarning radikal bir shekilde yol tutushini diginini anglidim likin bu shekildiki mujade bir paydiliq unum bermeydu. Mining ishinidighinim bolsa Rabiye Qadir hanimning demokratiyeliq majadisi hemmidin toghra we ishinimenki inshallax kilechekte bu turluk paaliyetler guzel bir netije beridu.
Simforopol, Ukraina.
12.08.2009
Dünyada hazir köriwatimiz köp sandiki türk milletliri bashqa dewletlerning ichide yashashqa mejbur qaldi bu sebep bilen öz heqlirimizni kanuni yoli bilen qoghdushimiz kerek. Dünya mu chüshunishi kerekki bir millet bashqa milletni basrushqa tirishsa netijide ikki millet chigra sizip bir birini chushunush hörmetlesh netijilirige yetmeydu. Milletler arisida chushench, söygü, hörmet bolushi uchun ular bir birisining heqqlirini hörmetlesh we qoghdash lazim. Bu shekilde oxshimighan milletler öz arisida bir chushenchke yitelaydu.
Rifat Chubarov sözini qilip bolghandin kiyin kurtay wekkiliridin beziliri sual berishti, arisida uyghur heyetliridin Isa Dolqun ependim tüwenidiki sualni soridi:
- Kirim helqi 1940 yillarda sürgunluk yashashqa mejbur bolghan, likin shu 21 esirde Uyghur helqi bu sürgünni hazirche yashashqa dawam qiliwatidu siz shu naheqqchilikni yahighan bir milllet süpitide bizge nim teklip bereleysiz?
R.Ch - ôtken ayda dunya shahit bolghan weqeler bek qayghuluq bolup bu ishqa biz közimizni yumalmay dunya turk dunyadiki bu uyghur turk millitini qollash meqsiti bilen namayishegha chiqtuq. Hemmimizning bir nerse qilishi kerek bosh oltursaq bolmaydu. Bu qiyin axwalda tebiki Xitay hökümitining demokratiye yolugha mingizshi bilen ishlar özgireydu bu özgürushler uchun dunyadiki hökümetler bisim ishlitishi kerek, likin uning bolushini hichkim iniq diyelmeydu.
Bezilerning uyghurlarning radikal bir shekilde yol tutushini diginini anglidim likin bu shekildiki mujade bir paydiliq unum bermeydu. Mining ishinidighinim bolsa Rabiye Qadir hanimning demokratiyeliq majadisi hemmidin toghra we ishinimenki inshallax kilechekte bu turluk paaliyetler guzel bir netije beridu.
Simforopol, Ukraina.
12.08.2009
onsdag, august 12, 2009
Kirghizstandiki Namayish
Бишкекские правоохранительные органы задержали лидеров уйгурской диаспоры Киргизии за проведение несанкционированного митинга, сообщает "Интерфакс-Казахстан".
10 августа сотрудниками МВД Бишкека были задержаны председатель уйгурского общества дружбы "Иттипак" ассамблеи народов Киргизии Дильмурат Акбаров и его заместитель Джамалдин Насиров. Это произошло сразу после проведения поминального мероприятия в память о погибших в конце июня уйгурах, проживавших в Синьцзян-Уйгурском автономном районе (СУАР) Китая. Киргизский омбудсмен Турсунбек Акун заявил, что постарается оказать содействие в освобождении задержанных, считая, что "задержание Д.Акбарова и Д.Насирова было произведено незаконно".
В понедельник 10 августа около 500 представителей уйгурской диаспоры, проживающих в киргизской столице, провели митинг в память о погибших в Синьцзяне уйгурах. Мероприятие не было санкционировано местными властями. Первоначально акцию планировалось провести в центре творчества "Сейтек", однако руководство центра отказало диаспоре в проведении митинга.
В настоящий момент в Киргизии проживает по меньшей мере 70 тысяч уйгуров, большая часть которых живет в Бишкеке и Чуйской области.
Bizler Yalghuz emes.
Tunigun Uyghur wekkiliri uchun rastinla bir uzun we ighir kun bolsimu kechke yiqin bu arghinchiliq turki milletlerni Uyghur helqini qollushi bilen izsiz yoqap ketti.
Uyghur wekkilirimiz bashta 6. Dunya Turk Yashlar Yazghuchilar Birligi yighinidin kiyin Turki milletler yashliri yighiliship hemme heyetlerni tunushish meqsiti bilen bir birdin sehnige teklip qildi. Bizni hosh qilghan we kuch bergen bir ish boldi Sherqiy Turkistan heyyetlirini sehnige teklip qilghanda u bolsa hemme turki milletlerning heyyetlirining bir anda turup chawaq chilip bizni kutiwalghini boldi. Bu an biz uchun bek tesirlik boldi, chunki shu an biz ozemizning yalghuz emeslikimizning turki milletlerning bizning qollighinini his qilduq we uningdin medet alduq.
Yalta, Ukraina.
Uyghur wekkilirimiz bashta 6. Dunya Turk Yashlar Yazghuchilar Birligi yighinidin kiyin Turki milletler yashliri yighiliship hemme heyetlerni tunushish meqsiti bilen bir birdin sehnige teklip qildi. Bizni hosh qilghan we kuch bergen bir ish boldi Sherqiy Turkistan heyyetlirini sehnige teklip qilghanda u bolsa hemme turki milletlerning heyyetlirining bir anda turup chawaq chilip bizni kutiwalghini boldi. Bu an biz uchun bek tesirlik boldi, chunki shu an biz ozemizning yalghuz emeslikimizning turki milletlerning bizning qollighinini his qilduq we uningdin medet alduq.
Yalta, Ukraina.
tirsdag, august 11, 2009
ﮪﻪﺭﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯩﺴﻠﺎﮪ ﻗﯩﻠﻤﯩﻐﯘﭼﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﮪﯟﺍﻟﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﭗ ﻗﻮﻳﻤﺎﻳﺪﯗ
ﺳﻮﺋﺎﻝ:
ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻧﯩﯔ "ﮪﻪﺭﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﻗﻪﯞﻡ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﮪﯟﺍﻟﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﻤﯩﮕﯩﭽﻪ (ﻳﻪﻧﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺗﯘﺯﻛﻮﺭﻟﯘﻕ
ﻗﯩﻠﯩﭗ ﮔﯘﻧﺎﮪﻠﺎﺭﻏﺎ ﭼﯚﻣﻤﯩﮕﯩﭽﻪ) ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﮪﯟﺍﻟﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﻤﻪﻳﺪﯗ (ﻳﻪﻧﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺕ، ﺧﺎﺗﯩﺮﺟﻪﻣﻠﯩﻚ ﯞﻩ ﺋﯩﺰﺯﻩﺕ-ﮪﯚﺭﻣﻪﺗﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺗﺎﺷﻠﯩﻤﺎﻳﺪﯗ)" ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯜﺭﻩ ﺭﻩﺋﺪﯨﺪﯨﻜﻰ ﺑﯘ ﺋﺎﻳﯩﺘﯩﻨﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﺪﯛﺭﯛﭖ ﻗﻮﻳﯘﺷﯘﯕﻠﺎﺭﻧﻰ ﺳﻮﺭﺍﻳﻤﻪﻥ؟.
ﺟﺎﯞﺍﺏ:
ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﮔﯜﺯﻩﻝ ﻣﺎﺧﺘﺎﺷﻠﺎﺭ ﺋﺎﻟﻪﻣﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﭘﻪﺭﯞﻩﺭﺩﯨﮕﺎﺭﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻐﺎ ﺧﺎﺳﺘﯘﺭ. ﺑﯘ ﺯﻭﺭ ﻣﻪﻧﺎﻧﻰ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﺋﺎﻳﻪﺕ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻧﯩﯔ ﮪﻪﺭ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯩﺴﻠﺎﮪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺩﯨﻨﺪﺍ ﻣﯘﺳﺘﻪﮪﻜﻪﻡ ﺗﯘﺭﺳﺎ، ﺋﯘ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻜﻪ ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻨﻰ ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻘﻘﺎ، ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻘﻨﻰ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻘﺎ، ﺑﺎﻳﺎﺷﺎﺗﻠﯩﻖ-ﺧﺎﺗﯩﺮﺟﻪﻣﻠﯩﻜﻨﻰ، ﻗﯩﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻖ،ﻏﻪﻡ-ﻗﺎﻳﻐﯘﻏﺎ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﯟﻩﺗﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﺎﻻﮪﯩﺪﻩ ﺋﺎﺩﯨﻠﻠﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﺗﻪﯕﺪﺍﺷﺴﯩﺰ ﮪﯧﻜﻤﯩﺘﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﺪﯗ. ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺋﯘﻻﺭ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺗﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺗﯘﺯﻛﻮﺭﻟﯘﻕ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﮔﯘﻧﺎﮪ-ﻣﻪﺳﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﭼﯚﻣﯜﭖ ﻛﯧﺘﯩﺪﯨﻜﻪﻥ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻣﯘ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﯩﻠﻤﯩﺸﯩﻐﺎ ﻣﯘﯞﺍﭘﯩﻖ ﮪﺎﻟﺪﺍ ﻗﻪﮪﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ، ﻗﯩﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﺑﺎﻻ-ﻣﯘﺳﯩﺒﻪﺗﻠﻪﺭ، ﺋﯚﺯ-ﺋﺎﺭﺍ ﺑﯚﻟﮕﯜﻧﭽﯩﻠﯩﻜﺘﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻰ ﮪﺎﻳﺎﺗﻘﺎ ﺑﯩﯟﺍﺳﺘﻪ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﮪﻪﺭ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﺋﯚﺯﮔﯜﺭﯛﺷﻠﻪﺭﻧﻰ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺳﯩﻨﯩﯔ ﭘﻪﺭﯞﻩﺭﺩﯨﮕﺎﺭﯨﯔ ﺑﻪﻧﺪﯨﻠﻪﺭﮔﻪ ﺯﯗﻟﯘﻡ ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪﯗ». ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﮔﯘﻧﺎﮪﺘﯩﻦ ﻳﯧﻨﯩﭗ ﺗﻪﯞﺑﻪ ﻗﯩﻠﯩﯟﯦﻠﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﻣﯘﺩﺩﻩﺕ ﻣﯚﮪﻠﻪﺕ ﺑﯧﺮﯨﺪﯗ. ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯩﻠﮕﯩﻨﯩﻨﻰ ﻗﯩﻠﯩﯟﻩﺭﺳﻪ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﺋﯘﺷﺘﯘﻣﺘﯘﺕ ﺋﺎﺯﺍﭖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺟﺎﺯﺍﻻﻳﺪﯗ. ﺑﯘ ﺗﻮﻏﺮﯨﺪﺍ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺋﯘﻻﺭ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﻧﻪﺳﯩﮭﻪﺗﻨﻰ ﺋﯘﻧﺘﯘﻏﺎﻥ ﭼﺎﻏﺪﺍ، ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺳﯩﻨﺎﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﭘﺎﺭﺍﯞﺍﻧﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﮪﻪﻣﻤﻪ ﺋﯩﺸﯩﻜﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﭽﯩﯟﻩﺗﺘﯘﻕ، ﺋﯘﻻﺭ ﺗﺎﻛﻰ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺗﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺧﻮﺷﺎﻝ-ﺧﯘﺭﺍﻡ ﺗﯘﺭﻏﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﺋﯘﺷﺘﯘﻣﺘﯘﺕ ﺟﺎﺯﺍﻟﯩﺪﯗﻕ، ﺋﯘﻻﺭ ﮪﻪﺳﺮﻩﺗﺘﻪ ﻗﺎﻟﺪﻯ». ﻳﻪﻧﻰ ﺋﯘﻻﺭ ﮪﻪﻣﻤﻪ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﺘﯩﻦ ﺋﯜﻣﯩﺪﺳﯩﺰﻟﻪﻧﺪﻯ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯﺍﺑﻰ ﯞﻩ ﻏﻪﺯﯨﭙﯩﮕﻪ ﺩﯗﭼﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﺷﺘﯩﻦ ﭘﺎﻧﺎﮪ ﺗﯩﻠﻪﻳﻤﯩﺰ. ﺑﻪﺯﯨﺪﻩ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯﺍﺑﻰ ﻗﯩﻴﺎﻣﻪﺗﻜﻪ ﻛﯧﭽﯩﻜﺘﯜﺭﯛﻟﯜﭖ ﻗﺎﺗﺘﯩﻖ ﺋﺎﺯﺍﺑﻘﺎ ﺩﯗﭼﺎﺭ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﮪﻪﻗﺘﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺯﺍﻟﯩﻤﻠﺎﺭﻧﯩﯔ ﻗﯩﻠﻤﯩﺸﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﻰ ﺑﯩﺨﻪﯞﻩﺭ ﺩﻩﭖ ﺋﻮﻳﻠﯩﻤﯩﻐﯩﻦ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﺟﺎﺯﺍﻻﺷﻨﻰ ﺷﯘ ﻛﯜﻧﻨﯩﯔ ﺩﻩﮪﺸﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﻛﯚﺯﻟﻪﺭ ﭼﻪﻛﭽﯩﻴﯩﭗ ﻗﺎﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﯜﻧﮕﯩﭽﻪ ﻳﻪﻧﻰ ﻗﯩﻴﺎﻣﻪﺕ ﻛﯜﻧﮕﯩﭽﻪ ﻛﯧﭽﯩﻜﺘﯜﺭﯨﺪﯗ»، ﻳﻪﻧﻰ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺋﯚﻟﯜﻣﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﮕﯩﭽﻪ ﻣﯚﮪﻠﻪﺕ ﺑﯧﺮﯨﻠﯩﺪﯗ، ﺋﺎﺧﯩﺮﻩﺗﺘﻪ ﺑﯘﻻﺭﻏﺎ ﺩﻩﮪﺸﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﺎﺯﺍﺑﻠﺎﺭ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭﻟﯩﻨﯩﺪﯗ. ﺑﻪﺯﯨﺪﻩ ﺋﯘﻻﺭ ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻖ، ﺑﺎﻻ-ﻣﯘﺳﯩﺒﻪﺕ ﯞﻩ ﮔﯘﻧﺎﮪ-ﻣﻪﺳﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﭼﯚﻛﻜﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﻪﯞﺑﻪ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﮕﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪﯗ، ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ، ﺩﯨﻨﺪﺍ ﻣﯘﺳﺘﻪﮪﻜﻪﻡ ﺗﯘﺭﯨﺪﯗ. ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﺋﯘﻻﺭﺩﯨﻜﻰ ﻗﯩﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻖ، ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﺴﯩﺰﻟﯩﻖ، ﻗﺎﺗﺘﯩﻘﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﭘﯩﻘﯩﺮﭼﯩﻠﯩﻖ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻠﺎﺭ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﻪﯞﺑﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺋﻪﻣﻪﻟﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﻳﺎﺷﺎﺗﭽﯩﻠﯩﻖ، ﻧﯧﻤﻪﺕ، ﺑﯩﺮﻟﯩﻚ ﯞﻩ ﺋﯩﺴﻠﺎﮪﺎﺗﻘﺎ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻳﻪﺗﺘﻪ ﺑﯘ ﮪﻪﻗﺘﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ: «ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﻧﺎﺯﯨﻞ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﺯﺍﺏ ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯜﻧﻜﻰ، ﺑﯩﺮﻩﺭ ﻗﻪﯞﻡ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﮪﺎﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﻛﯘﻓﺮﻯ ﯞﻩ ﮔﯘﻧﺎﮪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﻤﯩﮕﯩﭽﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺗﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﯟﻩﺗﻤﻪﻳﺪﯗ». ﺑﯘ ﺋﺎﻳﻪﺗﺘﯩﻦ ﺷﯘﻧﻰ ﭼﯜﺷﯩﻨﯩﯟﯦﻠﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻛﻜﻰ؛ ﺋﯘﻻﺭ ﺋﻪﯞﯞﻩﻟﺪﻩ ﻧﯧﻤﻪﺕ، ﻛﻪﯕﺮﯨﭽﯩﻠﯩﻚ ﯞﻩ ﭘﺎﺭﺍﯞﺍﻧﭽﯩﻠﯩﻘﺘﺎ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﻧﯧﻤﻪﺗﻨﯩﯔ ﻗﻪﺩﺭﯨﻨﻰ ﻗﯩﻠﻤﺎﺳﺘﯩﻦ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻐﺎ ﺋﺎﺳﯩﻴﻠﯩﻖ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ، ﻧﯧﻤﻪﺗﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻣﺎﮪﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﯟﻩﺗﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻤﯘ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻧﯧﻤﻪﺗﻨﻰ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺗﯜﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ. ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ ﺋﯘﻻﺭ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻖ، ﮔﯘﻧﺎﮪ-ﻣﻪﺳﯩﻴﻪﺕ ﻳﺎﻛﻰ ﻛﯘﻓﺮﻯ-ﺋﺎﺯﻏﯘﻧﻠﯘﻗﺘﺎ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﻛﯩﻴﯩﻦ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻐﺎ ﺗﻪﯞﺑﻪ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺗﺎﺋﯩﺘﯩﺪﻩ ﻣﯘﺳﺘﻪﮪﻜﻪﻡ ﺗﯘﺭﯨﺪﯨﻜﻪﻥ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻤﯘ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﮪﯟﺍﻟﯩﻨﻰ ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻘﺘﯩﻦ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻘﺎ، ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﺴﯩﺰﻟﯩﻘﺘﯩﻦ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ، ﻗﯩﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻘﺘﯩﻦ ﻛﻪﯕﺮﯨﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ، ﺳﺎﻗﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﻧﯧﻤﻪﺗﻜﻪ، ﻗﯘﺭﻏﺎﻗﭽﯩﻠﯩﻖ-ﺋﺎﭼﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻘﺘﯩﻦ ﮪﯚﻝ-ﻳﯧﻐﯩﻦ -ﻣﻮﻟﭽﯩﻠﯩﻖ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺕ ﭘﺎﻳﺪﯨﻠﯩﻨﯩﺶ ﺋﯩﻤﻜﺎﻧﯩﻴﯩﺘﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﻮﻣﯘﻣﻰ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﻣﯘﯞﻩﭘﭙﻪﻕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
6- Dunya Türk Yashliri Yazghuchiliri Qurultiyi
Bügün 6- Dunya Türk Yashliri Yazghuchilar Birligining Qurultiyida Orhan Kavuncu Ependi bilen sohbet elip bérilip, Uyghur yazghuchiliri heqqide bir nechche sual we teklipler soraldi:Bügünki yighinda biz birer uyghur yazghuchimiznimu körmiduq, bizning uyghur helqimizning türki milletlirning arisida öz iqtidarini körsitish imkaniyitining cheklimige uchrawatqanliqi bizni bekla epsuslandurdi. Shu seweptin sizdin birinchi soraydighan sualimiz:
Uyghur yazghuchiliri qandaq qilghanda yaki qandaq shekilde bu teshkilatning ezasi bolup, türk dunyasidiki qérindashlargha uyghurlarning awazini, ehwalini anglitalaydu we tonushturalaydu?
Axirida özingizning aptur bolush süpitingiz bilen, dunyada öz edebiyetini teste saqlap kétiwatqan uyghur yazghuchilargha qandaq bir teklip bérisiz?
Dünyada biz körüwatimiz insan her tereptin özini mükemelleshturushi lazim. U bolsimu edebiyat tereptin bolsun, tarixiy tereptin bolsun, bilim tereptin bolsun her bir insan öz hayati yolida öz qedemlirini toghra besish kerek. Uyghur qérindashlirimizning yazghuchiliri üchün deydighan birla teklipim bar, u bolsimu her qandaq edebiy eserni (tarixiy, terjimihal) romanlashturush. Özimizgimu ayanki romanlashturulghan kitaplarni saqlinish we keng dairige tarqitishta bir yaxshi ammalardin biri. Romanning oqulishi asan we eghir bolmasliqi her sahediki kishilerni jelp qilidu.
Hörmetlik qérindashlar: eng qisqa waqitta sizlerge Türk Dunyasining Yash Yazghuchilirining Birlgi heqqide tepsiliy malumat bilen teminleymiz.
Ukraina, Yalta.
mandag, august 10, 2009
Ukraniye Yalta shexride DYK ötküzülmekte
Bügün Ukraniye dölitining Yalta shexride Dunya Türk Yashlar Qurultiyi bashlandi. Qurultay mezgilide pütün türki milletliri wekkilliri Sherqiy Türkistandiki Uyghurlar heqqide söz qilip, munaziriler élip bérildi we her bir türkiy milliti éghir künlerge yoluqqanda, zulum-ézilishlerge uchrighanda, bashqa türkiy milletlirining buninggha qarap turmay,bir-birining derdige dermen bolushning,yardem qoluni sunishning muhimliqi qeyt qilindi.
Bu mezgilde Sherqiy Türkistandiki Uyghurlarning qirghinchilighi heqqide toxtulup Enqeradin kelgen Erkin Ehet ependim söz qildi, Norwégiye uyghur yashliri teyyarlighan höjjetlik filimni körsitildi.
Qurultay 15-awghustqiche échilidu, bu mezgilde sizlerge Ukraniyedin eng yéngi uchurlarni ewetishke tirishimiz. RFA din bu toghrisida bérilgen xewerni töwendiki ulinishtin körüng:
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/yaltadiki-turk-dunyasi-yighini-08102009201400.html/story_main?encoding=latin
NUK xewiri. Yalta, Ukraina.
søndag, august 09, 2009
Ürümchige uchqan ayropilan partlash xewpige uchridi
Xitay shinxua tor bétining 8-ayning 10-künidiki xewiri: Afxanistandin ürümchige uchqan yoluchilar ayrupilani partilash xewpige uchrighanliqtin,ayrupilanning Ürümchige qonushini xitay tereptin ret qilin'ghan.
Xitay terep bu uchurgha ige bolghan haman jiddi herketke kélip, ayriportqa qoralliq qisim, saqchi we bashqa lazimetlik eslihelarni teyyarlap, partilitishning aldini élishqa teyyarliq qilghan.
Emma bu ayrupilan hazir Afghanistan ayreportigha qayta qondi.
Xitay terep bu uchurgha ige bolghan haman jiddi herketke kélip, ayriportqa qoralliq qisim, saqchi we bashqa lazimetlik eslihelarni teyyarlap, partilitishning aldini élishqa teyyarliq qilghan.
Emma bu ayrupilan hazir Afghanistan ayreportigha qayta qondi.
lørdag, august 08, 2009
Awstraliyidiki Filim Bayrimi
Bügün Awstraliyening Mélborn sehride ötküzülgen filim bayrimining qimmetlik méhmini bolup qatnashqan Rabiye Qadir xanim Alim Séyitowning hemraliqida we filim bayrimi uyushturghan orunning qattiq muhapiziti astida "Muhebbetning 10 sherti" filimini kördi we muxbirlarni kütiwaldi.
Kinoxanining 1500 orunduqi kino körermenler bilen liq toshti.
Kinoxanining sirtida bir qisim xitaylar bilen uyghurlar otturisida jidellishish boldi.
Bu bayramgha qatnashturulmaqchi bolghan 7 xitayche filim, yuqarqi filim seweblik filim bayrimigha qatnishishtin waz kechken idi.
töwenki ulinish xewerning kélish menbesi:
http://player.sbs.com.au/naca/#/naca/wna/Latest/playlist/Controversial-Uighur-film-shown/
http://news.bbc.co.uk/chinese/simp/hi/newsid_8190000/newsid_8191500/8191597.stm
fredag, august 07, 2009
ﺭﻭﺯﺍ ﮪﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﻪ Roza heqqide deslepki chushenche
ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﮪﻪﻣﺪﯗ ﺳﺎﻧﺎ ﺋﺎﻟﻪﻣﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﭘﻪﺭﯞﻩﺭﺩﯨﮕﺎﺭﻯ ﮪﻪﻕ ﺳﯘﺑﮭﺎﻧﻪﮪﯘ ﯞﻩﺗﺎﺋﺎﻻﻏﺎ ﺧﺎﺳﺘﯘﺭ، ﺩﯗﺭﯗﺩ ﯞﻩ ﺳﺎﻻﻣﻠﺎﺭ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻐﺎ، ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﺗﺎﯞﺍﺑﯩﺌﺎﺗﻠﯩﺮﯨﻐﺎ، ﺳﺎﮪﺎﺑﯩﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﯞﻩ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﻳﻮﻟﺪﺍ ﻣﺎﯕﻐﺎﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺑﻮﻟﺴﯘﻥ!
ﮪﯚﺭﻣﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﻮﻗﯘﺭﻣﻪﻥ! ﺑﯩﺰ ﺑﯘ ﯞﻩ ﺑﯘ ﻗﺎﺗﺎﺭﺩﯨﻜﻰ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﻰ، ﺭﯗﺯﺍ ﯞﻩ ﺑﯘ ﺋﺎﻱ، ﺑﯘ ﻛﯜﻧﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺷﻪﺭﯨﺌﻪﺕ ﻧﻪﺯﯨﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﮪﯚﻛﻤﻰ، ﭘﻪﺯﯨﻠﯩﺘﻰ، ﺑﯘ ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺑﯘﻳﺮﯗﻟﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﭼﻪﻛﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭ ﮪﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻳﯧﻐﯩﻨﭽﺎﻕ ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻣﻪﺯﻣﯘﻧﻠﯘﻕ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺳﯩﺰﻟﻪﺭﮔﻪ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﯩﺮﯨﺸﻨﻰ ﻛﯚﯕﻠﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﭘﯜﻛﺘﯜﻕ. ﺟﺎﻧﺎﺑﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺑﯩﺰﻟﻪﺭﻧﻰ ﺑﯘ ﺋﯩﺸﻘﺎ ﻣﯘﯞﻩﭘﭙﻪﻕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻱ. ﺋﻪﻟﯟﻩﺗﺘﻪ ﺑﯘ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺟﺎﻧﺎﺑﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﻣﻪﺭﮪﻪﻣﯩﺘﯩﺪﯨﻦ، ﺧﺎﺗﺎﻟﯩﻘﻠﺎﺭ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺑﯘ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﮪﺎﺯﯨﺮﻟﯩﻐﯘﭼﯩﻠﺎﺭﻧﯩﯔ ﺳﻪﮪﯟﻩﻧﻠﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﺪﺍ ﺳﯩﺰﻟﻪﺭﻧﯩﯔ ﺧﺎﻟﯩﺲ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺩﯗﺋﺎﻟﯩﺮﯨﯖﯩﺰﺩﺍ ﺑﯩﺰﻟﻪﺭﻧﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻗﻮﻳﯩﺸﯩﯖﯩﺰﻧﻰ ﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﯩﻤﯩﺰ!!
ﺭﯗﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﯩﺴﻠﺎﻣﺪﯨﻜﻰ ﺋﻮﺭﻧﻰ:
ﺭﯗﺯﺍ ﺋﯩﺴﻠﺎﻣﺪﯨﻜﻰ ﺑﻪﺵ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ. ﺟﯩﺒﺮﯨﺌﯩﻞ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﮪﻪﺩﯨﺴﺘﻪ ﺟﯩﺒﺮﯨﺌﯩﻞ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻐﺎ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﻣﺎﯕﺎ ﺋﯩﺴﻠﺎﻡ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺑﻪﺭﮔﯩﻦ؟ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﺟﺎﯞﺍﺏ ﺑﯩﺮﯨﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﯩﻠﺎﮪ ﻳﻮﻕ، ﻣﯘﮪﻪﻣﻤﻪﺩ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺋﻪﻟﭽﯩﺴﻰ، ﺩﻩﭖ ﺷﺎﮪﺎﺩﻩﺕ ﺋﯧﻴﺘﯩﺶ، ﻧﺎﻣﺎﺯ ﺋﻮﻗﯘﺵ، ﺯﺍﻛﺎﺕ ﺑﯩﺮﯨﺶ، ﺭﯗﺯﺍ ﺗﯘﺗﯘﺵ..» - ﺑﯘ ﮪﻪﺩﯨﺴﻨﻰ ﺋﯩﻤﺎﻡ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ.ﺋﯩﺒﻨﻰ ﺋﯚﻣﻪﺭ ﺭﻩﺯﯨﻴﻪﻟﻠﺎﮪﯘ ﺋﻪﻧﮭﯘ ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻣﻨﯩﯔ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ: «ﺋﯩﺴﻠﺎﻡ ﺑﻪﺵ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺑﻪﺭﺑﺎ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ...(ﺑﯘﻧﯩﯔ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﺍ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺭﯗﺯﯨﺴﯩﻨﻰ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ...)» - ﺑﯘ ﮪﻪﺩﺳﯩﻨﻰ ﺋﯩﻤﺎﻡ ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﻪﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ.
ﺭﻭﺯﯨﺪﯨﻦ ﻣﻪﻗﺴﻪﺕ ﻧﯧﻤﻪ؟
ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺋﺎﻟﯩﻲ ﻣﻪﻗﺴﯩﺪﻯ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻﻧﯩﯔ ﺋﻪﻣﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﺎﺩﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺭﺍﺯﯨﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﺋﯩﺮﯨﺸﯩﺶ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻗﻮﺷﯘﻣﭽﻪ ﻣﻪﻗﺴﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺷﻪﮪﯟﻩﺗﺘﯩﻦ ﻳﯩﺮﺍﻕ ﺗﯘﺗﯘﺷﻰ، ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﻛﻮﻧﺘﺮﻭﻝ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻨﻰ.. ﺋﺎﺩﻩﺗﻠﻪﻧﮕﻪﻥ ﻳﺎﻣﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﻧﻰ ﺗﺎﺷﻠﯩﺸﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻠﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﺎﭼﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﺋﯘﺳﺴﯘﺯﻟﯘﻕ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﺪﯨﻜﻰ ﺷﻪﮪﯟﺍﻧﯩﻲ ﺟﯩﺪﺩﯨﭽﯩﻠﯩﻚ ﭘﻪﺳﯩﻴﯩﺪﯗ. ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ- ﻳﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﺋﺎﭼﻠﯩﻖ ﺋﯘﺳﺴﯘﺯﻟﯘﻕ ﺳﻪﯞﻩﺑﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺟﯩﺰ- ﺋﯘﺭﯗﻕ، ﻛﻪﻣﺒﻪﻏﻪﻝ- ﻳﻮﻗﺴﯘﻟﻠﺎﺭﻧﯩﯔ ﮪﺎﻟﯩﻐﺎ ﻳﯩﺘﯩﺪﯗ. ﻳﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﺋﺎﭼﻠﯩﻖ، ﺋﯘﺳﺴﯘﺯﻟﯘﻕ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﺑﻪﺩﯨﻨﯩﺪﯨﻜﻰ ﺷﻪﻳﺘﺎﻧﻨﯩﯔ ﮪﻪﺭﯨﻜﻪﺗﻠﯩﻨﯩﺶ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﯩﺘﻰ ﻗﯧﻴﯩﻨﻠﯩﺸﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺑﯘ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻪﻧﺪﯨﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﮪﯧﭽﻜﯩﻢ ﺑﯩﻠﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻣﻪﯕﮕﯜﻟﯜﻙ ﺳﯩﺮ. ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﺪﺍ ﺑﺎﻳﺎﻥ ﻗﯩﻠﻐﯩﻨﯩﻤﯩﺰﺩﻩﻙ، ﺭﻭﺯﺍ ﺳﻪﻣﯩﻤﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻘﺎ ﺋﯩﺒﺎﺩﻩﺕ ﻗﯩﻠﯩﺶ. ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﺭﺍﺯﯨﻠﯩﻘﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻳﯧﻤﻪﻙ- ﺋﯩﭽﻤﯩﻜﻰ ﯞﻩ ﺷﻪﮪﯟﻩﺗﯩﻨﻰ ﺗﻪﺭﻙ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﻳﯧﻐﯩﻨﭽﺎﻗﻠﯩﻐﺎﻧﺪﺍ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘﻻﺭﻻ ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﮪﻪﻗﯩﻘﯩﺘﻰ. ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺳﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﯖﻠﺎﺭ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﺴﺎ ﮪﺎﻳﺎﺳﯩﺰ ﺳﯚﺯﻟﻪﺭﻧﻰ ﻗﯩﻠﻤﯩﺴﯘﻥ، ﯞﺍﺭﻗﯩﺮﺍﺷﻤﯩﺴﯘﻥ. ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯘﻧﻰ ﺗﯩﻠﻠﯩﺴﺎ ﻳﺎﻛﻰ ﺋﯘﺭﯗﺷﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺋﯘ ﻛﯩﺸﻰ: ﻣﻪﻥ ﺭﻭﺯﯨﺪﺍﺭ، ﺩﯦﺴﯘﻥ». [ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﮪﻪﺩﯨﺲ]
ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﻘﻰ ﮪﻪﺩﺳﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ، ﺟﯩﺪﻩﻝ- ﻣﺎﺟﯩﺮﺍ، ﭘﯩﺘﻨﻪ- ﭘﺎﺳﺎﺕ، ﻳﺎﻟﻐﺎﻥ ﻳﺎﯞﯨﺪﺍﻕ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﻏﺎ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﻛﻪﻟﻤﯩﺴﯘﻥ، ﺑﯩﺮﺳﻰ ﺋﯘﻧﻰ ﺟﯩﺪﻩﻝ ﻳﺎﻛﻰ ﮪﻪﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﻳﺎﻣﺎﻥ ﺋﯩﺶ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﻣﻪﺟﺒﯘﺭ ﻗﯩﻠﺴﺎ، ﺋﯘ ﻣﻪﻥ ﺭﯗﺯﺍ ﺗﯘﺗﺘﯘﻡ، ﻳﻪﻧﻰ ﺭﯗﺯﯨﺪﺍﺭﻣﻪﻥ، ﻣﯧﻨﻰ ﻳﺎﻣﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﻏﺎ ﺷﯩﺮﻙ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﺯﻭﺭﻟﯩﻤﺎ ﺩﯦﻴﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ، ﻳﺎﻣﺎﻥ ﺋﯩﺸﻠﺎﺭﺩﯨﻦ ﻳﯩﺮﺍﻕ ﺗﯘﺭﺳﯘﻥ، ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﺪﯨﻦ ﻗﻮﺭﻗﺴﯘﻥ، ﺩﯦﻤﻪﻛﭽﻰ.
ﺭﻭﺯﯨﻨﯩﯔ ﭘﻪﺯﯨﻠﯩﺘﻰ:
ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ: «ﻛﯧﻤﯩﻜﻰ ﺭﺍﻣﯩﺰﺍﻥ ﺋﯧﻴﯩﺪﺍ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻘﺎ ﺧﺎﻟﯩﺲ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯩﻤﺎﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯩﺪﯨﻜﻪﻥ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﯨﻜﻰ ﮔﯘﻧﺎﮪﻠﯩﺮﻯ
ﺋﻪﭘﯘ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺪﯗ». - ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﯘﺳﻠﯩﻢ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ
ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﺋﻪﻟﻪﻳﮭﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﻳﻪﻧﻪ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ: «ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺟﯧﻨﯩﻢ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻗﻮﻟﯩﺪﺍ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﻪﺳﻪﻡ ﻗﯩﻠﯩﻤﻪﻧﻜﻰ، ﺭﻭﺯﯨﺪﺍﺭﻧﯩﯔ ﺋﯧﻐﯩﺰﯨﻨﯩﯔ ﭘﯘﺭﯨﻘﻰ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪﻨﯩﯔ ﻧﻪﺯﯨﺮﯨﺪﻩ ﻣﯩﺴﻜﻰ ﺋﯩﭙﺎﺭﻧﯩﯔ ﭘﯘﺭﯨﻘﯩﺪﯨﻦ ﻛﯚﭖ ﻳﺎﺧﺸﻰ». ﺑﯘ ﮪﻪﻗﺘﻪ ﺋﺎﻟﻠﺎﮪ ﺗﺎﺋﺎﻻ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﻳﯧﻤﻪﻙ، ﺋﯩﭽﻤﯩﻜﯩﻨﻰ، ﺷﻪﮪﯟﯨﺘﯩﻨﻰ ﻣﻪﻥ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺗﻪﺭﻙ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ، ﭘﻪﻗﻪﺕ ﻣﯧﻨﻰ ﺩﻩﭘﻠﺎ ﺭﻭﺯﺍ ﺗﯘﺗﯩﺪﯗ، ﻣﻪﻥ ﺋﯘﻧﻰ ﺋﯚﺯﯛﻡ ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻠﺎﻳﻤﻪﻥ، ﺑﯩﺮ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﺋﻮﻥ ﮪﻪﺳﺴﻪ ﺋﻪﺟﯩﺮ ﺑﺎﺭ.» - ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ.
ﻳﻪﻧﻪ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ: «ﺟﻪﻧﻨﻪﺗﺘﻪ "ﺭﻩﻳﻴﺎﻥ" ﺩﯦﻴﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﺸﯩﻚ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﻗﯩﻴﺎﻣﻪﺕ ﻛﯜﻧﻰ ﺭﻭﺯﯨﺪﺍﺭﻻﺭ ﻛﯩﺮﯨﺪﯗ. ﺋﯘ ﺋﯩﺸﯩﻜﺘﯩﻦ ﺭﻭﺯﯨﺪﺍﺭﻻﺭﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﯩﻠﺎﺭ ﻛﯩﺮﻣﻪﻳﺪﯗ. ﺋﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﻴﯩﻠﯩﺪﯗ: "ﺭﻭﺯﯨﺪﺍﺭﻻﺭ ﻗﯧﻨﻰ؟ ﺋﯘﻻﺭ ﺋﻮﺭﯗﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﯘﺭﯨﺸﯩﺪﯗ. ﺋﯘﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﺎﺷﻘﯩﻠﺎﺭ ﻛﯩﺮﻣﻪﻳﺪﯗ. ﺋﯘﻻﺭ ﻛﯩﺮﯨﭗ
ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺋﯘ ﺋﯩﺸﯩﻚ ﺗﺎﻗﯩﻠﯩﭗ ﻗﺎﻟﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﻳﻪﺭﺩﯨﻦ ﮪﯧﭽﻜﯩﻢ ﻛﯩﺮﻣﻪﻳﺪﯗ.» - ﺑﯘﺧﺎﺭﯨﻲ ﺭﯨﯟﺍﻳﯩﺘﻰ
(داۋامى بار. تەييارلىنىۋاتىدۇ)
مەنبە: دارۇلسالام تورى
ruzining islamdiki orni: ruza islamdiki besh asasining biri. jibriil eleyhissalam bilen munasiwetlik bir hediste jibriil eleyhissalam peyghember eleyhissalamgha mundaq deydu: «manga islam toghrisida xewer bergin? peyghember eleyhissalam jawab birip mundaq deydu: bir allahdin bashqa ilah yoq, muhemmed allahning elchisi, dep shahadet éytish, namaz oqush, zakat birish, ruza tutush..» - bu hedisni imam muslim riwayet qilghan. ibni ömer reziyellahu enhu peyghember eleyhissalamning mundaq dégenlikini riwayet qilidu: «islam besh türlük asas üstige berba qilinghan...(buning qatarida ramizan ruzisini tilgha élip ötken...)» - bu hedsini imam buxariy we muslim riwayet qilghan.
rozidin meqset néme? rozining eng aliy meqsidi, allah taalaning emirini ada qilish arqiliq uning raziliqigha irishish. uning qoshumche meqsetliri bolsa, insanning özini shehwettin yiraq tutushi, özini kontrol qilishini.. adetlengen yaman ishlarni tashlishi qatarliqlar bolup, achliq we ussuzluq sewebidin insandiki shehwaniy jiddichilik pesiyidu. insan- yene shu achliq ussuzluq sewebidin ajiz- uruq, kembeghel- yoqsullarning haligha yitidu. yene shu achliq, ussuzluq arqiliq insan bedinidiki sheytanning heriketlinish paaliyiti qéyinlishidighan bolup, bu allah bilen bendidin bashqa héchkim bilmeydighan menggülük sir. yuqirida bayan qilghinimizdek, roza semimilik bilen allahqa ibadet qilish. insan allahning raziliqi üchün yémek- ichmiki we shehwetini terk qilidu. yéghinchaqlighanda mana mushularla rozining heqiqiti. peyghember eleyhissalam mundaq deydu: «silerning biringlar roza tutsa hayasiz sözlerni qilmisun, warqirashmisun. eger biri uni tillisa yaki urushmaqchi bolsa, u kishi: men rozidar, désun». [birlikke kelgen hedis] yuqiriqi hedsining menisi, jidel- majira, pitne- pasat, yalghan yawidaq ishlargha yéqin kelmisun, birsi uni jidel yaki her qandaq bir yaman ish qilishqa mejbur qilsa, u men ruza tuttum, yeni ruzidarmen, méni yaman ishlargha shirk qilishqa zorlima déyish arqiliq, yaman ishlardin yiraq tursun, allahdin qorqsun, démekchi.
rozining peziliti:
peyghember eleyhissalam mundaq dégen: «kémiki ramizan éyida allahqa xalis bolghan iman bilen roza tutidiken, uning ilgiriki gunahliri epu qilinidu». - buxariy we muslim riwayiti. peyghember eleyhissalam yene mundaq dégen: «méning jénim uning qolida bolghan allah bilen qesem qilimenki, rozidarning éghizining puriqi allahning neziride miski iparning puriqidin köp yaxshi». bu heqte allah taala mundaq deydu: «yémek, ichmikini, shehwitini men üchün terk qilidu, peqet méni depla roza tutidu, men uni özüm mukapatlaymen, bir yaxshiliqigha on hesse ejir bar.» - buxariy riwayiti.
yene mundaq deydu: «jennette "reyyan" déyilidighan bir ishik bar bolup, uningdin qiyamet küni rozidarlar kiridu. u ishiktin rozidarlardin bashqilar kirmeydu. u chaghda mundaq déyilidu: "rozidarlar qéni? ular orunliridin turishidu. ular bilen bashqilar kirmeydu. ular kirip bolghandin kéyin, u ishik taqilip qalidu. u yerdin héchkim kirmeydu.» - buxariy riwayiti..
(dawami bar. teyyarliniwatidu)
menbe: darulsalam tori
onsdag, august 05, 2009
Geneva - Jeneva shehride namayishe
Pütün Uyghurlar Jenwege Jem bolayli!
BDT érqiy qirghinchiliqqa qarshi turush komitétining 75 - nöwetlik omumi yighini BDT dawam qilmaqta. 8 - ayning 7 - künidin 10 - künigiche BDTda mexsus xitaydiki érqiy mesilini közdin köchürüsh muzakirisi élip bérilidighan bolup, DUQ 7 - awghust küni jenwediki BDT binasi aldida keng kölemlik namayish paaliyiti uyushturdi. Bu paaliyetke Yawrupa elliride yashawatqan barliq Uyghurlarning qatnishishini Ümid qilimiz!
Bu qétimqi namayish zor alahidilikke ige bolup, 170 tin artuq döletning wekili ishtirak qilidighan "xitaydiki érqiy mesilini közdin köchürüsh yighini" boliwatqan mezgilde, Uyghurlarni merkez qilghan halda nurghunlighan döletlerdiki Uyghurlargha hésdashliq qilghuchi her türlük milletlerdin terkip tapqan jamaet we kishilik hoquq teshkilatliri wekilliri Yighin meydani aldida küch körsitidu. Muxpirlani kütiwélish paaliyiti uyushturidu. Kocha yürishi élip bérip, Jenwe sheher merkizini aylinidu.
5 - iyul qanliq qirghinchiliqidin yürek - baghri ézilgen, xitayning bu wehshi qeltiamliridin ghezeplengen yawrupadiki herqandaq Uyghurning bu septin chüshüp qalmasliqini ümid qilimiz. Bizning bu qétimqi namayishimizning "xitaydiki érqiy mesilini közdin köchürüsh yighini"gha körsitidighan tesiri namayiti zor!
Namayish waqti: 2009 - yili 8 - ayning 7 - küni Saet: 13:30
Orni: Shwétsariye, Jenwe shehridiki wilson sariyi aldi. we BDT merkizi binasi aldi.
Hörmet bilen:
DUQ teshwiqat merkizi
http://www.wetinim.org/forum/viewthread.php?tid=2495
mandag, august 03, 2009
Dua-Tilawet Qilish Paaliyiti Toghrisida Uxturush
Essalamu Eleykom hörmetlik wetendashlar: Norwégiye Uyghur Komitétining orunlashturishi bilen 5-awghust charshenbe küni saet 17:00 de Sandivika qizil kirs binasida, 26-iyun we 5-iyuldin buyan xitaylar teripidin qirghin qilin'ghan qérindashlirimizning rohigha atap dua-tilawet qilinidu we shu weqelerge ait filim körülidu. Weten derdige hemmimiz teng yighlayli. Ulugh Alladin Weten'ge hörlük, erkinlik tileyli!
Wetendashlarning waqtida qatniship bérishini ümüt qilimiz!
2009-yil 3-awghust
Hundreds detained after China protests
Police in Urumqi, the capital of China's remote northwestern Xinjiang Autonomous Region, said they had detained 319 people in connection with the July 5 riots, according to Xinhua. The detentions came in addition to the 253 detentions announced on July 29, the news agency said.
Ürümchi saqchi dairiliri yene 319 ademni 5 - Iyul weqesige baghlap qolgha alghan. Xitayning shinxua torining ashkarilishiche, 2 - Awghust küni ürümchi saqchi dairiliri mezkur sanliq melumatni axbarat sahesige melum qilghan. ........dawami
http://edition.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/08/02/china.urumqi/index.html
lørdag, august 01, 2009
Towa Deymen - توۋا دەيمەن
Towa deymen bu bir ewlad kimliship ketti,
Wijdanini zey-shor bisip chimliship ketti,
Qeshqer Xoten ash tozida etlengen turum,
Yurush turush , Oy pikirde Rimliship ketti.
Yigitliri erdek emes rohi zeypane,
Eqli pulpez, ghorori dez, nimliship ketti.
Qizchaqliri qizdek emes, shermi wapa kem,
Bishi chuwuq, koksi ochuq, shimliship ketti.
Tengla ete xususiygha lewzi parang yoq,
Jismi keypu-ishret bilen yimliship ketti.
Bisharet bu gumrahliqtin yitur ghapilliq.
Purqitingde shair tit-tit jimliship ketti.
- Rozi Sayit
Rabiye Qadir hanim tuyuqsiz Washingtongha qaytti.
Rabiye Qadir animiz tuyuqsiz Japoniyedin Washingtongha qaytti. Bu heqqide yine tepsiliy melumatni kutunglar.
Rabiye Kadeer the exile Uighur leader comming back to Washington from Japan. She returned ergently back to USA. More info is comming.
Abonner på:
Innlegg (Atom)
